کلمه‌ی “پرایمر” (Primer) در زبان انگلیسی به معنای “اولیه” یا “آغازگر” است. در صنایع مختلف، از جمله رنگ‌آمیزی و پتینه‌کاری، به ماده‌ای گفته می‌شود که به عنوان لایه‌ی پایه و اولیه روی سطوح اعمال می‌شود تا شرایط مناسبی برای چسبندگی بهتر رنگ‌ها، پوشش‌ها یا سایر لایه‌های تزئینی ایجاد کند. در این مقاله به این سوال پاسخ می‌دهیم که پرایمر پتینه چیست و چه کاربردی دارد. همچنین به تفاوت پرایمر و پرایمین می‌پردازیم. با این مقاله از گروه فرامرزی همراه شوید.

پرایمر پتینه چیست؟

پرایمر پتینه ماده‌ای است که به عنوان لایه اولیه روی سطوح اجرا می‌شود تا مراحل بعدی مانند پتینه‌کاری، رنگ‌آمیزی یا ماستیک‌کاری به درستی انجام شود. به عبارت دیگر، پرایمر پایه و آماده‌ساز سطح برای پذیرش رنگ یا هر پوشش نهایی دیگر است. در واقع، اگر رنگ اکریلیک را رقیق کرده و روی دیوار گچی اعمال کنید، به نوعی یک پرایمر را ایجاد کرده‌اید. البته، پرایمرهای آماده نیز در بازار موجود هستند و معمولا نیازی به رقیق کردن ندارند. این محصولات اغلب سفید یا شیری رنگ هستند، ولی پس از اجرا به سطح شفاف و بی‌رنگ تبدیل می‌شوند.

کاربرد پرایمر پتینه چیست؟

دیوارهای بدون پوشش رنگ (مثلاً دیوارهای گچی یا سیمانی) برای پتینه‌کاری مناسب نیستند، زیرا رنگ یا پتینه به خوبی به این سطوح نمی‌چسبد. بنابراین، اولین قدم این است که پرایمر را روی سطح اعمال کنید و پس از خشک شدن آن، پتینه‌کاری یا رنگ‌آمیزی را ادامه دهید. پرایمر اکریلیک توصیه‌شده‌ترین نوع پرایمر است، زیرا نیازی به رقیق کردن ندارد و به‌راحتی قابل استفاده است. برخی پرایمرها غلیظ‌تر بوده و نیاز به رقیق کردن با آب دارند؛ مثلاً اگر روی بسته‌بندی یک پرایمر، ذکر شده که باید با 20 درصد آب رقیق شود، این پرایمر نباید بدون رقیق کردن استفاده شود. به طور کلی، پرایمر فقط یک بار روی سطح اجرا می‌شود و نیازی به اعمال لایه‌های بیشتر نیست و می‌توان آن را با قلم، غلطک یا پیستوله اجرا کرد.

بیشتر بخوانید: پتینه چیست

زیرسازی در پتینه‌کاری دیوار

زیرسازی از مهم‌ترین مراحل پتینه‌کاری است. حتی اگر از بهترین تکنیک‌ها استفاده کنید، بدون زیرسازی مناسب، دوام کار به شدت کاهش می‌یابد. برای پتینه‌کاری روی دیوار، اگر دیوار خام (گچی یا سیمانی) باشد، باید قبل از شروع پرایمر زده شود. پس از اجرای پرایمر، اگر سطح دیوار ناصاف یا دارای خلل باشد، می‌توان با بتونه اکریلیک، روغنی یا خمیر تکسچر آن را صاف کرد. البته، در برخی تکنیک‌های پتینه‌کاری، نیاز به زیرسازی کامل نیست؛ در این موارد، صرفاً اعمال پرایمر کافی است.

به طور کلی مراحل زیرسازی پتینه‌کاری به صورت زیر است:

1. اجرای پرایمر
2. صاف کردن سطح در صورت نیاز
3. اعمال رنگ آستر
4. اجرای تکنیک پتینه‌کاری انتخابی

توجه داشته باشید که در بعضی تکنیک‌ها، یک یا دو مرحله از این مراحل ممکن است حذف شوند؛ با این حال، اجرای پرایمر جزء مراحل اساسی و اصلی زیرسازی به‌شمار می‌آید. اگر دیوار از قبل رنگ شده باشد، نیازی به اجرای مجدد پرایمر نیست.

زیرساخت های پتینه کاری

اگر سطح دیوار گچی باشد یا سیمان نرم باشد حتما باید از پرایمر مخصوص استفاده شود؛ اما در دیوارهایی که رنگ اکرلیک، روغنی و پلاستیک دارند نیازی به اجرای پرایمر نیست و می توان اثر هنری را خلق کرد. ممکن است در بعضی از ساختمان ها سطح دیوارها کاغذ دیواری باشد. در این شرایط ابتدا باید کاغذ برداشته شود و همچنین چسبی که روی دیوار قبل از اجرای کاغذ زده شده کامل از بین برود و سپس پرایمر پتینه اجرا شود. در دیوارهایی که از متریال کِنتِکس اجرا شده باید کامل برداشته شود و پرایمر زده شود و سپس اجرا شود. سطوح صیقلی مانند کاشی، سنگ سرامیک باید با چسب کاشی بتونه شود و سپس پرایمر زده شود و بعد طرح را اجرا کنیم.

تفاوت پرایمر و پرایمین

پرایمر، همانطور که پیش‌تر توضیح داده شد، به عنوان لایه ابتدایی استفاده می‌شود و پس از اجرا شفاف می‌شود. اما پرایمین نوعی رنگ اکریلیک است که نسبت به پرایمر پوشش و کیفیت بالاتری دارد، ولی از رنگ اکریلیک معمولی ضعیف‌تر است. پرایمین پس از اجرا شفاف نمی‌شود و سطح سفید رنگی را ایجاد می‌کند. از پرایمین می‌توان هم به عنوان آستر و هم پرایمر استفاده کرد.

انتخاب بین پرایمر و پرایمین به نیاز و اولویت اجراکننده پتینه‌کاری بستگی دارد. پرایمر ارزان‌تر است ولی پوششی ندارد؛ پرایمین گران‌تر است و به عنوان آستر نیز کاربرد دارد. به طور کلی، هر دوی آن‌ها عملکرد مشابهی دارند و انتخاب یکی از آن‌ها به دسترسی و نیاز بستگی دارد. برای دیوارهایی که تا کنون رنگ نشده‌اند، اجرای یکی از این دو محصول ضروری است.

سخن پایانی

در این مقاله توضیح دادیم که پرایمر پتینه چیست و چه کاربردی دارد. در کلاس‌های آموزش پتینه استاد فرامرزی، نحوه‌ی اجرای پرایمر و اصول زیرسازی به‌طور کامل آموزش داده می‌شود تا هنرجویان بتوانند سطحی مناسب و آماده برای مراحل بعدی پتینه‌کاری و رنگ‌آمیزی فراهم کنند. آموزش‌ها شامل معرفی انواع پرایمر، روش‌های صحیح اجرای آن و کاربردهای هر نوع بر اساس جنس و شرایط دیوار است. همچنین، اصول زیرسازی که پایه‌ی دوام و زیبایی نهایی کار است، به هنرجویان آموزش داده می‌شود، از جمله اعمال بتونه، رفع ناصافی‌ها و آماده‌سازی سطح با پرایمر اکریلیک. در این کلاس‌ها، علاوه بر پرایمر، تفاوت‌های پرایمر و پرایمین نیز توضیح داده می‌شود و هنرجویان با کاربردها و ویژگی‌های هر کدام آشنا می‌شوند تا انتخاب‌های آگاهانه‌تری در پروژه‌های خود داشته باشند.